جهت‏ گیری ارزشی زنان و کنترل باروری

تحقیقات نشان می‏دهند که باروری و نگرش به آن در سال‏های اخیر تغییر کرده و نرخ‏های باروری به مرور کاهش یافته‏اند. در ایران نیز چند سالی است که زنگ خطر جمعیتی به صدا درآمده است. از نظر متفکران جمعیت‏شناسی بسیاری از ارزش‏ها و نگرش‏ها هم‏زمان با انتقال دوم جمعیتی دگرگون شده‏اند. این تغییرات ارزشی طیف به نسبت وسیعی از دگرگونی‏ها را در بر می‏گیرد که عمده‏ترین آن بنا بر دیدگاه تریاندیس، فردگرایی- جمع‏گرایی است. از این رو، سؤال و هدف اصلی در این پژوهش، مطالعه‌ی رابطه میان فردگرایی- جمع‏گرایی با نگرش به کنترل باروری و رفتار آن در عمل است. جامعه‏ی آماری این پژوهش، زنان ازدواج کرده 49-20 ساله‏ی شهر تهران هستند که احتمال بیشتری برای باروری در آنها وجود دا‏رد. شیوه‏ی نمونه‏گیری مبتنی بر نمونه‏گیری خوشه‏ای چندمرحله‏ای احتمالی است؛ به این معنا که در مرحله‏ی اول از میان مناطق مختلف 22 گانه‏ی شهر تهران، سه منطقه انتخاب شدند؛ منطقه‏ی 3 به عنوان نماینده‏ی منطقه‏ی بالا، منطقه‏ی 11 به مثابه نماینده‏ی منطقه‏ی متوسط و منطقه‏ی 19 به عنوان منطقه‏ی پایین در نظر گرفته شده‏اند. این انتخاب بر اساس شاخص رفاه - که از طریق پژوهشکده‏ی مرکز آمار ایران (1387) و با تکنیک تاکسونومی استخراج شده – انجام شده است. ابزار تحقیق پرسش‏نامه بود که در میان 214 زن ساکن در تهران توزیع گردید. این تعداد بر اساس فرمول کوکران و با در نظر گرفتن خطای کمتر از 05/0 محاسبه شد. یافته‏های پژوهش نشان می‏دهد، بین جهت‏گیری ارزشی با نگرش به کنترل باروری و رفتار آن، رابطه‏ی معناداری وجود دارد و هر چه زنان فردگراتر باشند، به کنترل باروری گرایش بیشتری داشته و در عمل نیز بیشتر به کنترل باروری می‏پردازند؛ بالعکس هر چه جمع‏گراتر باشند، گرایش و رفتار باروری یا فرزندآوری در آنها افزایش می‏یابد.